We vieren Tu B’shvat, het nieuwjaar van de bomen. In deze tijd komt in Israel de sapstroom, sraf, in de boom weer op gang. De chiut, de levenskracht, die in de donkere winter verdwenen leek, wordt weer zichtbaar.
De Tchortkover rebbe leerde dat als iemand alles verloren heeft, en geen hoop meer heeft, hij moet mediteren over een boom in de winter. Zijn bladeren zijn gevallen, zijn sap stroomt niet, hij ziet er dood uit. Maar plotseling komt hij weer tot leven en begint vocht uit de grond omhoog te halen. Hij gaat bloeien en brengt vruchten voort. Daarom moet iemand niet wanhopen, want ook hij is als een boom.
Een leven met alleen maar ups en geen downs lijkt ideaal. Maar is het dat wel? Zetten niet juist de down periodes ons aan om creatief te worden, de bakens te verzetten, over onszelf te leren? Hoe zou ons leven er uit zien als er nooit een uitdaging was? Veel mensen creëren hun eigen uitdagingen als het leven die niet voldoende biedt. Zouden we evenveel leren als er nooit uitdagingen waren?
In de parasha van deze week, Yitro, ontvangt het volk de 10 woorden, een absoluut hoogtepunt in onze geschiedenis. Maar wel na 210 jaar ballingschap. Pas toen de benauwenis op zijn ergst was bracht men de moed op het eigen pad te gaan dat door de Eeuwige gewezen werd. Volgens de Sefer Yetzirah is de mazal, het astrologische teken, van de maand Shwat de emmer. Een emmer laat men leeg zakken in de put en vervolgens haalt hem weer op met water er in. Yerida tzorekh aliya, zeggen de Chassidische meesters, om op te stijgen is eerst een afdaling noodzakelijk.
Voor de kabbalisten in Sefad in de 16e eeuw had de boom een grote symbolische waarde. Het grote werk van Chayyim Vital waarin hij de gedachtenwereld van rabbi Yitzchak Luria opschrijft, staat bekend als Etz Chayyim, de boom des levens. Volgens een onderdeel daarvan, Peri etz hadar, wordt door het eten van fruit de zonde van Adam, het eten van de vrucht van de boom van kennis van Goed en Kwaad, gecompenseerd. Het feest van Tu b’Shwat kon een grote tikkun olam, een heling van de wereld, bewerkstelligen door het verstoorde evenwicht te herstellen. En laten we het evenwicht in onszelf niet vergeten.
Ik wens u een vreugdevolle Tu b’Shwat. Mogen we in dit nieuwe jaar van de bomen ook onze vrucht bijdragen aan het helen van de wereld, en zelf steeds verder groeien. Wechol atze hasadeh jimcha’u kaf, dan zullen alle bomen van het veld in de handen klappen van vreugde (Yesh.55:12)!
